Littekens

Een litteken ontstaat wanneer de diepere huidlaag ook beschadigd raakt, bijvoorbeeld door een operatie, brandwond of ongeval. Bij een oppervlakkige huidbeschadiging, zoals bij een lichte schaafwond of milde huidverbranding, is de huid in staat om in een razend tempo de huid weer volledig te vernieuwen. Omdat de genezing snel verloopt en omdat er geen bindweefselcellen wordt aangemaakt, ontstaat er meestal geen litteken. Maar wanneer de huid in de diepere huidlaag beschadigd raakt, zal de wondgenezing via de randen plaatsvinden en worden er oa bindweefselcellen aangemaakt om het ‘gat’ te dichten. De wondgenezing kent de volgende fases:

Bloedstollingsfase
Verschillende mechanismen zorgen ervoor dat het bloeden stopt en dat het gestolde bloed indroogt en een korstje wordt.

1. Ontstekingsfase
   Bloedvaatjes verwijden zodat alle hulptroepen (lees; bloedlichaampjes, elektrolyten, eiwitten en water) worden toegelaten. Door de zwelling die ontstaat wordt de wond vaak pijnlijk. Bacteriën worden onschadelijk gemaakt en de dode huidcellen worden opgeruimd door de witte bloedcellen.
   
   
2. Regeneratiefase
   Nieuwe bloedvaatjes worden aangemaakt, cellen aan de wondrand vermenigvuldigen zich en bedekken zo het weefsel. De wond is nu gesloten.
   
   
3. Rijpingsfase
   Het nieuwe weefsel is kwetsbaar en zal gaan uitrijpen tot een soepel, dun litteken die eerst nog rood ziet. Langzaam aan worden overtollige bloedvaatjes afgebroken waardoor het litteken met de tijd steeds witter wordt. Deze fase kan duren tot ongeveer 12 maanden.

• Normaal litteken
  Wit of huidkleurig weefsel vlak aan de huid en is ontstaan na huidschade zoals na een operatie of ongeval. De wondgenezing is onder normale omstandigheden verlopen.
• Atrofisch litteken
  Er is sprake van een te kort aan bindweefsel, waardoor het litteken meestal wat verzonken in de huid ligt en lichter is van kleur. Acnelittekens, striae en littekentjes door waterpokken zijn hier voorbeelden van
• Acné-littekens
  Littekens in het gezicht of de rug ten gevolge van acne. Deze littekens zijn atrofisch en liggen dus meestal verzonken in de huid waardoor de huid een grove huidstructuur laat zien.   
• Hypertrofisch litteken
  Een roodroze verdikt litteken waarbij tijdens de wondgenezing teveel bindweefsel is aangemaakt.
• Striae
  Lijnvormige atrofische littekens door het buitensporig oprekken van de huid, bijvoorbeeld bij zwangerschap, groeispurt meestal tijdens de puberteit op de borsten, heupen, billen en benen, maar ook wanneer je in korte tijd meer spiermassa ontwikkelt door fanatieke work-outs.
• Automutilatie littekens
  Ontstaan door zelfbeschadiging. Deze littekens zijn verheven of juist verzonken in de huid.

Littekens zullen nooit helemaal weg gaan, maar door diverse behandeltechnieken kunnen ze een stuk minder opvallen. De behandelingen hebben als doel de doorbloeding in het litteken te verbeteren, collageen en elastinevorming te stimuleren en het weefsel soepeler te maken. Als het litteken verkleefd is, jeukt, pijn doet of als er vochtophoping rondom het litteken ontstaat, wordt littekenmassage toegepast. Bij atrofische littekens zoals acnelittekens en striae is microneedling de meest effectieve techniek voor het stimuleren van collageen en elastinevezels. Ook peelings kunnen ingezet worden bij acnelittekens om de huid gladder en egaler van kleur te krijgen.

Een gezonde leefstijl is een balans tussen voldoende ontspanning, gezond eetpatroon en voldoende beweging. Hiermee verklein je de kans dat de wondgenezing verstoord raakt.  

Roken en wondgenezing
Roken heeft een negatieve invloed op de wondgenezing. Er ontstaat nl een vertraagde ingroei van bloedvaatjes waardoor er minder weefsel wordt aangemaakt om de wond te dichten. Roken vertraagt ook de wondgenezing, waardoor het langer duurt voordat de roodheid uit een litteken is. 

Indien nodig krijg je tijdens de behandeling enkele massagegrepen aangeleerd om thuis op je litteken toe te passen ter vermindering van jeuk en pijn. Bij oppervlakkige wonden zoals bij een schaafwond kan er, nadat er een korstje is gevormd, gestart worden met het smeren van een vochtherstellende crème om ervoor te zorgen dat er minder snel littekenvorming zal ontstaan. Hierin wordt je tijdens de behandeling over geïnformeerd.